EU nagrada za istraživačko novinarstvo novinarima BIRN-a Saši Dragojlu, Aleksandru Đorđeviću i Miodragu Markoviću

Stevan Dojčinović, Milica Vojinović, Bojana Pavlović, Bojana Jovanović, Jovana Gligorijević, Saša Dragojlo, Aleksandar Đorđević i Miodrag Marković ovogodišnji su dobitnici EU nagrade za istraživačko novinarstvo, prestižnog priznanja koje se po sedmi put dodeljuje za istraživačke radove objavljene u Srbiji.

Prvo mesto za najbolju istraživačku priču u 2021. osvojili su novinari KRIK-a Stevan Dojčinović, Milica Vojinović, Bojana Pavlović i Bojana Jovanović za serijal tekstova o klanu Veljka Belivuka.

Novinarka Jovana Gligorijević nagrađena je drugim mestom za tekst „Seksualno nasilje u Istraživačkoj stanici Petnica: Zavera ćutanja koja je dugo trajala“, koji je objavljen u nedeljniku Vreme.

Treće mesto dele novinari BIRN-a Saša Dragojlo za tekst „Krijumčarenje ljudi: Štekovi novca, nasilje i veze sa bezbednosnim službama“ i Aleksandar Đorđević i Miodrag Marković za serijal tekstova o mehanizmima korupcije u Elektroprivredi Srbije.

„Nagrađeni novinari primenili su nekoliko zahtevnih istraživačkih postupaka – od kompleksne analize podataka do korišćenja poverljivih izvora s neposrednim uvidom u temu – kako bi razotkrili zloupotrebe i korupciju. Uz pomoć pažljive i sveobuhvatne analize i vizualizacije podataka, tekst Aleksandra Đorđevića i Miodraga Markovića pokazuje kako su firme, čiji vlasnici su bliski vladajućoj partiji, ostvarile dugogodišnji monopol kao dobavljači Elektroprivrede Srbije na veoma unosnim infrastrukturnim projektima. U nastavku istraživanja novinari BIRN-a dokumentovali su veze između vlasnika ovih kompanija, kriminalnih grupa i vlasti u Srbiji i Crnoj Gori. Istraživanje Saše Dragojla bazirano je na brojnim i verodostojnim svedočenjima neposrednih aktera, te materijalnim potvrdama pojedinih segmenta krijumčarenja izbeglica preko srpsko-mađarske granice a u kojem važne uloge igraju i delovi bezbednosnih službi. Priča takođe baca svetlo na modele zlostavljanja samih izbeglica,“ navodi se u obrazloženju žirija.

U ovogodišnjoj konkurenciji bile su ukupno 24 istraživačke priče koje su objavljene tokom 2021, na teme slobode izražavanja, vladavine prava, transparentnost, zloupotrebe vlasti i osnovnih prava, korupcije i organizovanog kriminala.

U prvoj fazi, lokalni žiri u sastavu Aleksandra Krstić, profesorka Fakulteta političkih nauka u Beogradu i Momir Turudić, urednik nedeljnika Vreme, ocenio je prijave i odabrao priče koje su ušle u uži izbor za nagrade.

U narednoj fazi, međunarodni žiri u sastavu Anđela Milivojević, dugogodišnja istraživačka novinarka (u funkciji predsednice žirija), Saša Leković, istraživački novinar i Tihomir Loza, izvršni direktor Mreže za profesionalizaciju medija jugoistočne Evrope (SEENPM) ocenili su istraživačke radove koji su ušli u uži izbor i doneli odluku o dobitnicima nagrada.

EU nagrade za istraživačko novinarstvo 2021. dodeljene su 10. novembra 2022.  tokom EU Western Balkans Media Conference u Tirani.

EU nagrada za istraživačko novinarstvo osnovana je 2015. godine i do danas je dodeljeno 147 nagrada za izvanredan novinarski trud u šest zemalja Zapadnog Balkana i Turske za promovisanje medijskih sloboda i isticanje značaja istraživačkog rada u zemljama u kojima je uloga nezavisnih medija izuzetno značajna.

Dodela EU nagrade u Srbiji deo je tekućeg projekta „Podizanje kvaliteta vesti i nezavisnog novinarstva u zemljama Zapadnog Balkana i Turskoj“ koji se finasira iz EU fonda, a sprovodi BIRN Hub u partnerstvu sa Thomson Media gGmbH (TM), International Federation of Journalists (IFJ), European Broadcast Union (EBU), Central European University (CEU CDMS), Media Association of South-East Europe (MASE), Center for Investigative Journalism of Montenegro (CIN CG), Independent Trade Union of Journalists and Media Workers in the former Yugoslav Republic of Macedonia (SSNM), BIRN Albania i BIRN Srbija. Cilj projekta je osnaživanje i podrška nezavisnom novinarstvu i novinarima, koji se bave istraživačkim novinarstvom.